Ψυχική ανθεκτικότητα: Έμφυτη ή επίκτητη;

Σε έναν κόσμο όπου οι αλλαγές είναι συνεχείς και οι δυσκολίες αναπόφευκτες, η ψυχική ανθεκτικότητα προβάλλει ως ένα από τα σημαντικότερα εφόδια για την ευημερία και την επιβίωση. Αλλά τι σημαίνει να είναι κανείς «ανθεκτικός»; Και, κυρίως, γεννιόμαστε έτσι ή μπορούμε να το καλλιεργήσουμε;

Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα να προσαρμοζόμαστε, να αντέχουμε και να συνεχίζουμε μπροστά μετά από δυσκολίες ή τραύματα. Δεν σημαίνει απουσία πόνου, αλλά τη δυνατότητα διαχείρισης και νοηματοδότησης του.

Για πολλά χρόνια θεωρούνταν κυρίως έμφυτη. Σήμερα, όμως, γνωρίζουμε πως είναι μια δυναμική ικανότητα που μπορεί να ενισχυθεί μέσα από εμπειρίες, υποστήριξη και αυτογνωσία. Παράγοντες όπως η ασφαλής προσκόλληση, οι υγιείς σχέσεις, η ικανότητα ρύθμισης συναισθημάτων και η νοηματοδότηση των βιωμάτων παίζουν καθοριστικό ρόλο. Μάλιστα, έρευνες δείχνουν πως η σταδιακή έκθεση σε διαχειρίσιμες προκλήσεις «εκπαιδεύει» το νευρικό μας σύστημα να αντέχει καλύτερα το στρες.

Η καλλιέργεια ανθεκτικότητας δεν απαιτεί μεγάλες τομές. Μικρές, σταθερές συνήθειες, όπως η αναγνώριση των συναισθημάτων μας, η ρεαλιστική αισιοδοξία, η στήριξη σε σχέσεις εμπιστοσύνης και η ανάληψη δράσης, δημιουργούν σιγά-σιγά ένα εσωτερικό «μαξιλάρι» ασφάλειας και ευλυγισίας.

Σημαντικό είναι επίσης να ξεκαθαρίσουμε πως ανθεκτικότητα δεν σημαίνει σκληρότητα. Δεν είναι η απουσία ευαλωτότητας, αλλά η ικανότητα να τη βιώνεις και να τη διαχειρίζεσαι χωρίς να καταρρέεις.

Τελικά, η ανθεκτικότητα είναι αποτέλεσμα και των δύο: και του πώς ξεκινήσαμε, αλλά και του πώς επιλέγουμε να προχωρήσουμε. Δεν είμαστε μόνο το αποτέλεσμα όσων μας συνέβησαν, αλλά και όσων αποφασίσαμε να κάνουμε με αυτά.

Τρίτη, 27 Μαΐου 2025