Ο εαυτός δεν «φτιάχνεται» – αναγνωρίζεται

Στη σημερινή εποχή της ταχύτητας, της άμεσης πληροφορίας, του γρήγορου scrolling και του «διάβασα κάτι – άρα το κατάλαβα», τα social media συνδέουν ανθρώπους και λογαριασμούς αδιάκοπα. Ωστόσο, αυτή η σύνδεση συχνά παραμένει μόνο στην επιφάνεια, με την ευχαρίστηση να είναι σχεδόν πάντα στιγμιαία, την προσοχή να διασπάται και τη σιωπή να αγχώνει.

Σε έναν κόσμο όπου όλα τρέχουν, η ψυχοθεραπεία μοιάζει να πηγαίνει ανάποδα και, ίσως, γι’ αυτό ακριβώς να είναι πλέον πιο αναγκαία από ποτέ.

Η ψυχοδυναμική προσέγγιση, συγκεκριμένα, δεν υπόσχεται άμεσα αποτελέσματα: δεν προσφέρει λίστες τύπου «πέντε τρόποι να βρείτε την ευτυχία», ούτε υπαγορεύει στους θεραπευόμενους το ποιοι είναι. Αντίθετα, τους δίνει χώρο για να το ανακαλύψουν, χρόνο για να πουν «δεν ξέρω», και μέσω αυτής δημιουργείται μια ανθρώπινη σχέση στην οποία μπορούν να ακουστούν χωρίς να χρειαστεί να «φαίνονται».

Πόσες φορές «ανεβάζει» κανείς κάτι για να νιώσει καλύτερα; Πόσες φορές, παίρνοντας ένα like, έρχεται μια στιγμιαία ανακούφιση, η οποία, ωστόσο, κρατάει ελάχιστα; Η σημερινή κουλτούρα μαθαίνει στους ανθρώπους να «φαίνεται» πως σχετίζονται, χωρίς όμως να συμβαίνει αυτό ουσιαστικά. Το να μοιραστεί κανείς κάτι συναισθηματικό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το έχει επεξεργαστεί κιόλα: μπορεί απλώς να το έχει «πετάξει έξω» από αυτόν, για να μην το νιώθει μέσα του.

Η ψυχοδυναμική θεραπεία λειτουργεί αλλιώς. Εκεί δεν αναζητούνται επικυρώσεις και ο ρόλος του θεραπευτή δεν είναι να πει «έχεις δίκιο» ή «είσαι καλά όπως είσαι». Είναι εκεί για να κρατήσει τον ψυχικό χώρο και να μείνει μαζί με τον θεραπευόμενο όσο χρειαστεί μέχρι να καταλήξει, τελικά, ο ίδιος στο τι έχει πραγματικά νόημα για εκείνον.

Σε μια κοινωνία που φοβάται τη σιωπή και τη γεμίζει με ήχους ειδοποιήσεων και συνεχή σκρολαρίσματα, η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία τολμά να την κρατήσει, όχι σαν αμηχανία, αλλά σαν μεταβατικό χώρο. Έναν χώρο όπου δεν χρειάζεται να απαντήσει κανείς αμέσως και όπου οι σκέψεις και τα συναισθήματα αποκτούν μορφή, χωρίς να πιέζονται να «γίνουν κάτι».

Μέσα από τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας, δημιουργούνται ελεύθεροι συνειρμοί από μικρές λέξεις, δισταγμούς και παύσεις, με αποτέλεσμα να αναδυθεί κάτι ουσιαστικό: η προσωπική ιστορία του καθένα, όχι όπως τη διηγείται στο Instagram, αλλά όπως τη νιώθει πραγματικά.

Είναι αλήθεια ότι η εποχή μας επιβραβεύει την αλλαγή, την ανανέωση και (το να φαίνεται, τουλάχιστον, ότι) κανείς βελτιώνεται. Όμως, αν αυτού του τύπου η αλλαγή σημαίνει ότι θα πρέπει να απορρίψει κανείς τα δύσκολα κομμάτια που κάθε άνθρωπος έχει μέσα του – τον θυμό, την ντροπή, τον πόνο – τελικά, τι απομένει;

Η ψυχοδυναμική θεραπεία δεν στοχεύει στη δημιουργία ενός «καλύτερου» εαυτού: στοχεύει σε έναν πιο αληθινό εαυτό που δεν χρειάζεται να είναι τέλειος, αλλά αποζητά να είναι παρών και να μπορεί να λέει «εδώ είμαι, έτσι όπως είμαι».

Δευτέρα, 23 Ιουνίου 2025