Αρκετά καλή μητέρα: Η πραγματική δύναμη πίσω από μια υγιή σχέση

Η τελειομανία στη μητρότητα συχνά γεννιέται από την ανάγκη να μην απογοητευθεί το παιδί, να καλυφθούν όλες του οι ανάγκες, να προληφθεί κάθε λάθος, να δοθεί η «τέλεια» απάντηση τη «σωστή» στιγμή. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτή η υπερπροσπάθεια μπορεί να αφήσει πίσω κάτι κρίσιμο: την αναγνώριση των ορίων.

Παιδιά που μεγαλώνουν με υπερπροστατευτικούς ή τελειομανείς γονείς μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν τι επιτρέπεται και τι όχι, να διαχειριστούν τη ματαίωση, να αντέξουν την ανασφάλεια ή τη διάψευση. Μέσα από την αγωνία να είναι κανείς τέλειος, ξεχνά ότι τα παιδιά χρειάζονται, πρώτα απ’ όλα, σταθερότητα και αλήθεια.

Ο Βρετανός παιδίατρος και ψυχαναλυτής Donald Winnicott μίλησε για την έννοια της «αρκετά καλής μητέρας» (good enough mother) – όχι της τέλειας. Της μητέρας που δεν καλύπτει κάθε ανάγκη με απόλυτη ακρίβεια, αλλά που είναι σταθερά παρούσα, διαθέσιμη και ευαίσθητη, ενώ και ταυτόχρονα επιτρέπει στο παιδί να αντέξει μικρές απογοητεύσεις και να αναπτύξει τον δικό του ψυχικό κόσμο.

Η «αρκετά καλή» μητέρα:

• Κάνει λάθη, αλλά προσπαθεί να τα επανορθώσει.
• Λέει «όχι», χωρίς να νιώθει ενοχή.
• Δείχνει αγάπη χωρίς να χάνει τα όρια.
• Επιτρέπει στον εαυτό της να μην είναι πάντα σίγουρη, διδάσκοντας έτσι στο παιδί ότι η αβεβαιότητα είναι μέρος της ζωής.

Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι η μητέρα, εκτός από φροντίδα, αποτελεί και πρότυπο ταύτισης για το παιδί. Όταν εκείνη αποδέχεται τη δική της ατέλεια χωρίς να καταρρέει, του μαθαίνει ότι μπορεί να είναι αγαπητό ακόμη και όταν δεν είναι «τέλειο», προσφέροντας έτσι ένα δυνατό θεμέλιο για μια πιο υγιή αυτοεικόνα.

Στην ψυχοθεραπεία, βλέπουμε συχνά ενήλικες που δυσκολεύονται να αντέξουν την αποτυχία, να βάλουν όρια ή να τους τεθούν όρια, ακριβώς επειδή μεγάλωσαν σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούσε είτε η τελειοθηρία, είτε η έλλειψη σταθερότητας. Τα δύο αυτά άκρα, αν και φαινομενικά αντίθετα, αφήνουν τελικά παρόμοιο αποτύπωμα: ένα παιδί που δεν έμαθε πώς είναι να νιώθει ασφάλεια μέσα σε όρια και αποδοχή μέσα στην ατέλεια.

Η ψυχολογική υποστήριξη γονέων μπορεί να βοηθήσει στην αναγνώριση αυτών των παγιδευτικών μοτίβων και στην επεξεργασία της γονεϊκής ενοχής που συχνά συνοδεύει την αίσθηση του «δεν κάνω αρκετά». Μέσα από την ατομική ψυχοθεραπεία, η μητέρα (και ο γονιός, γενικότερα) μπορεί να συνδεθεί με τη δική του ιστορία, να αναγνωρίσει τις δικές του ανάγκες και να βρει έναν πιο αληθινό, λιγότερο πιεστικό τρόπο να σχετίζεται με το παιδί του.

Η συναισθηματική ανάπτυξη δεν ευνοείται μέσα στην τελειότητα, αλλά μέσα στη σχέση. Η μητέρα που τολμά να είναι απλώς «αρκετά καλή» – και όχι εξαντλητικά τέλεια – διδάσκει στο παιδί ότι η ζωή δεν απαιτεί τελειότητα για να είναι όμορφη!

Παρασκευή, 08 Αυγούστου 2025